Principes van ITF Taekwon-Do

De principes van ITF Taekwon-Do komen overeen met de inzichten uit oudere martial arts – en moderne, zoals je in de lessen bij Taekwon-Do School Amsterdam zult merken. Of het nou om sparren of zelfverdediging gaat, ieder lichaam is anders, iedere situatie is anders. Je zult jouw route moeten gaan ontdekken in de zee van technische mogelijkheden die Taekwon-Do biedt, maar altijd blijven de onderliggende principes gelden. 

ITF Taekwon-Do Tuls

Een van de belangrijkste trainingsmethoden binnen ITF Taekwon-Do zijn de Tuls. Vele klassieke martial arts gebruiken dit soort stijlvormen.

De Rol van Tuls binnen ITF Taekwon-Do

Bij het oefenen van Tuls kun je in je eentje op full power trainen, met de intensiteit van een realistische situatie. Zonder die mentale instelling verspil je je tijd, zou je kunnen stellen. Alle technieken en tactieken die voorkomen in de Tuls zijn toepassingen van bepaalde principes. Luister naar de uitleg van Ian Abernethy over de rol van Kata, die binnen Karate een identieke functie vervullen als onze Tuls:

Principes vs. Technieken

Een principe beantwoordt de vraag “waarom werkt dit?”. Een techniek is een manifestatie van een of meerdere principes. Je kunt het vergelijking met natuurkundige wetten: E=MC² en de relativiteitstheorie van Einstein zijn in wezen wiskundige modellen met vele toepassingen in de tastbare werkelijkheid, zoals bijvoorbeeld GPS navigatie en atoombommen.

“Totale beheersing van enkele technieken en volledig begrip van de principes zullen je overlevingskans vergroten.”

Die principes zijn de belangrijkste les die je kunt halen uit Tuls: hoe meer je je verdiept in hoe de technieken in elkaar zitten en waar ze voor bedoeld zijn, hoe meer je zult ontdekken dat het variaties zijn op een thema. Totale beheersing van enkele technieken en volledig begrip van de principes zullen je overlevingskans vergroten. Wie denkt dat voor elke situatie één “beste techniek” bestaat, leeft in een droomwereld. In de chaos van het gevecht heb je geen tijd om uit 14 opties te kiezen om een lage messteek die schuin omhoog komt te blokkeren. Tegen de tijd dat je iets hebt bedacht – én het hopelijk gelukt is – dan is je vijand al bezig met diens 6e messteek op rij…

Tuls als Oefenvorm

De ITF Taekwon-Do Tuls zijn choreografieën waarin een serie tactisch samenhangende technieken zijn opgenomen. Een hardnekkig misverstand is dat het een gevecht zou zijn tegen meerdere tegenstanders. Dit is pertinente onzin; het gaat om methodes om een vijand snel uit te schakelen op korte afstand en in een Tul worden je enkele opties aangeboden, met alternatieven in geval plan A niet werkt. Deze stijlvormen, of patronen, zijn daarmee onze documentatie voor gevechtsmethoden die je zonder tegenstander – full power – kunt oefenen. Elke oefenvorm die niet écht vechten is, heeft namelijk bepaalde tekortkomingen: alleen echt is echt.

In elke oefenvorm lever je een deel realiteit in, maar kun je bepaalde aspecten juist goed trainen. Bij training op schildjes kloppen bijvoorbeeld de afstand en richting vaak niet 100% in vergelijking met een echt menselijk lichaam, maar kun je wel op volle kracht je technieken uitvoeren; met een dik pantser aan ervaar je niet de realistische impact die je in een echt gevecht zou ervaren, waardoor het lijkt alsof je een bovenmenselijk incasseringsvermogen hebt en je op die manier voorbereidt op een onaangename verrassing als het erop aankomt; zonder bescherming aan kun je preciezer werken, maar kun je niet op volle kracht werken omdat je anders meer op de EHBO zit dan in de dojang aan de slag kan. Niet bepaald een geschikte oefenmethode dus.

Het is daarom cruciaal om te beseffen waar welke tekortkomingen zitten en verschillende trainingsmethoden te gebruiken om je training zodanig in te richten dat je het complete plaatje in beeld krijgt.

De Oorsprong van Tuls als Oefenvorm

De originele Kata’s – zoals Tuls bij Karate heten en waar de Tuls van afgeleid zijn – zijn een samensmelting van Kung Fu uit Fujian (China), gevechtsmethodes van gevluchte Samurai en andere invloeden op het Japanse handelseiland Okinawa. Het wettelijk verbod op trainen met wapens en op den duur überhaupt martial arts, werkte in de hand dat de diverse martial arts-vormen eeuwenlang in het geheim werden beoefend. De autoriteiten hielden het monopolie op geweld stevig in de hand.

Althans, zo was het in de feodale tijd, voor de grote populariteitsslag die Karate maakte aan het begin van de 20e eeuw. Toen werd Karate als sport geprofileerd, verschillende stijlen werden versimpeld en ondergebracht in één stijl – en het hand-to-hand combat aspect verdween naar de achtergrond.

Video: aflevering uit de Chinese documentaireserie “Kung Fu Quest”, over de White Crane stijl waaruit Karate grotendeels is ontstaan

Tuls: Voorbij het Gevecht

We leven echter in een relatief zeer veilig land. De kans op een gewelddadig conflict voor de gemiddelde Nederlandse burger is klein. Dus waarom zoveel tijd en energie steken in iets wat je waarschijnlijk nooit zal overkomen? Dit is een legitieme vraag.

Het beoefenen van een martial art als Taekwon-Do brengt voordelen met zich mee: je fysieke en mentale gesteldheid is erbij gebaat. De sterke morele component, gebaseerd op Oosterse filosofie, is mede ingegeven door de tijdsgeest van een gedemoraliseerd Korea en de effecten van de Koude Oorlog. De verwerking van Koreaanse geschiedenis en mythologie zijn doelbewust nationalistisch. Maar Generaal Choi heeft de 24 Tuls ook ontworpen uit esthetisch oogpunt.

De combinatie van kracht, dynamiek, atletisch vertoon en gracieuze bewegingen vormen absoluut een belangrijk deel van de aantrekkingskracht van Taekwon-Do.

Principes uit de ITF Tuls

De principes uit onze ITF Taekwon-Do Tuls blijven ook in moderne martial arts als Kalah overeind. De belangrijkste principes uit de Tuls:

1. Beweeg op de vijand in: veruit het grootste deel van de technieken uit de Tuls zijn naar voren toe. Hoe dichterbij hoe beter. Neem het initiatief, dwing de vijand in z’n achteruit, zorg voor dominantie en behoud het.
2. Houd controle over de vijand: er is altijd één hand die werkt (klappen uitdeelt), en één hand die controleert (denk bijvoorbeeld aan de terugtrekkende beweging naar je heup bij het maken van een stoot: daar houd je dus een arm of pols in vast) – en het is helemaal mooi als je beide functies kunt combineren. Voelen is betrouwbaarder en sneller dan zien: door contact te houden met de vijand kun je veel beter anticiperen.
3. Ga voor de “off switch“: het doel van zelfverdediging is om met minimale schade in veiligheid te komen. Hoe eerder je de motivatie van de vijand wegneemt – als het eenmaal tot een handgemeen gekomen is – hoe sneller dat doel bereikt is. Dit principe geldt voor zowel gewapende als ongewapende gevechten. Je vecht immers met een persoon, niet een wapen. Hier gaat de one blow, one victory-stelling over die Generaal Choi aanhaalt in de zijn Encyclopedie: achter elke slag of stoot dient de intentie om iemand uit te schakelen te zitten en daarom is het goed om te weten waar die vitale punten te vinden zijn.
4. Gebruik je massa: je lichaamsgewicht gebruiken voor een armklem, of een worp, of meer impact met je slagen: door je lichaamsmassa slim in te zetten kun je veel efficiënter omgaan met je energie. In Jiu-jitsu is dit principe tot het uiterste doorgevoerd. In ITF Taekwon-Do zie je dit bij uitstek terug in de typische sine wave beweging, waarmee vanuit ontspanning steeds explosief een techniek wordt ingezet, waar op het moment van impact het volledige lichaamsgewicht er tegenaan wordt gegooid.
5. Gebruik biomechanica in je voordeel: er zijn bepaalde posities waarin je meer spieren kunt gebruiken dan anderen (bijvoorbeeld het bekende outside 90-principe uit de sonkal daebi makgi), handige posities om controle te krijgen over het zwaartepunt van de vijand voor bijvoorbeeld balansverstoringen en worpen, maar ook de standen (sogi’s) zijn een voorbeeld van een manier om een stabiel fundament te creëren voor krachtoverdracht. Begrijpen hoe het spier- en skeletstelsel werkt – van jou en de vijand – verhoogt de effectiviteit van de technieken significant.
6. Positionering boven alles: houd de vijand in je vuurlinie, maar blijf uit de zijne. In de Tuls wordt er flink gedraaid, wat te maken heeft met je positionering ten opzichte van de vijand; zorgen dat de vijand voor je blijft, terwijl jij niet voor hem/haar staat (lees: makkelijk binnen bereik van eventuele klappen) is een slimme tactiek. Als je in een Tul dus opzij draait, dan is het niet een vijand die opeens naast je staat, maar dat je jezelf in een bepaalde hoek positioneert ten opzichte van de vijand.

Martial arts zijn nooit bedoeld als een statisch middel waar nooit aan getornd mag worden, het is geen religie. Van de eerder genoemde White Crane-stijl zijn maar liefst vier grote aftakkingen geweest. Een kopie van de “handleiding” werd uiterst selectief overgedragen van meester tot leerling (lees: aan één waardige leerling). Die voegde er vervolgens diens inzichten aan toe en gaf op zijn of haar beurt de fakkel weer door.

“Martial arts zijn nooit bedoeld als een statisch middel waar nooit aan getornd mag worden, het is geen religie. (…) Zonder evolutie is een martial art gedoemd tot uitsterven.”

Tijden veranderen, geweld verandert mee – en als we Taekwon-Do relevant willen houden dan ontkom je niet aan constante revisie en bijschaven van de uitvoering van technieken omwille van de toepasbaarheid, hetzij met groot respect voor de principes. Dit ligt meer in lijn met de wetenschappelijke methode: een theorie staat totdat je bewijst dat iets anders beter werkt. Zonder evolutie is een martial art gedoemd tot uitsterven.

Verdediging tegen verwuring van achter uit de Taekwon-Do Encyclopedie

Principes volgens Generaal Choi Hong Hi

In zijn Encyclopedie benoemt Generaal Choi de principes waarop hij de technieken uit de Tuls heeft gebaseerd en waar eventuele “nieuwe” technieken aan zouden moeten voldoen:

1. Alle bewegingen dienen te zijn ontwikkeld met maximale krachtoverdracht als doel, conform de wetten der mechanica (letterlijk staat er “wetenschappelijke formules”) en kinetische energie.
2. De principes achter de technieken moeten zo duidelijk zijn dat iedereen in staat moet zijn om een correcte van een incorrecte beweging te onderscheiden. Opmerking: wat ons betreft is zo realistisch mogelijk testen de enige manier om te kijken of het werkt.
3. De afstand en hoek van iedere beweging moet exact gedefinieerd zijn om een meer efficiënte aanval en verdediging te bewerkstelligen.
4. Het doel en de methode van iedere beweging moeten duidelijk en simpel zijn om het onderwijs- en leerproces te ondersteunen.
5. Rationele onderwijsmethoden moeten worden ontwikkeld zo dat de voordelen van Taekwon-Do door iedereen kunnen worden genoten, jong en oud, man en vrouw.
6. Correcte ademhalingsmethoden moeten worden bedacht om de snelheid van elke beweging te verhogen en om vermoeidheid te voorkomen. Opmerking: dit onderdeel is in de Chinese martial arts veel beter ontwikkeld en behouden in de overlevering.
7. Aanvallen moeten tegen iedere vitale plek van het lichaam gemaakt kunnen worden en het moet mogelijk zijn om te verdedigen tegen alle varianten van aanvallen.
8. Elk aanvallend instrument (lees “wapen”, als in vuist, knie, zijkant voet, etc.) moet duidelijk worden gedefinieerd en gebaseerd zijn op de structuur van het menselijk lichaam.
9. Elke beweging moet makkelijk uit te voeren zijn om de student in staat te stellen om Taekwon-Do als sport en recreatie op een plezierige manier te beleven. Opmerking: “makkelijk” is relatief. Onder stress reageer je primair – als je al reageert – en is de fijne motoriek ver te zoeken. Alleen oneindig conditioneren onder realistische omstandigheden vergroot de kans dat je het ook doet als het erop aankomt.
10. Er moet speciale aandacht worden besteed aan het bevorderen van een goede gezondheid en het voorkomen van blessures.
11. Elke beweging moet harmonieus en ritmisch zijn zodat Taekwon-Do esthetisch aangenaam is.
12. Elke beweging in een patroon moet de persoonlijkheid en het spirituele karakter uitdrukken van de persoon waar deze naar is vernoemd.

Het aanhangen van deze basisprincipes maakt Taekwon-Do tot een krijgskunst, een esthetische kunst, een wetenschap en een sport. Aldus Generaal Choi.